مدل شل ( تحلیل وضعیت شرکت بر مبنای ماترس جهت دار شل)

مدل شل

تحلیل وضعیت شرکت ( بر مبنای مارتیس جهت دار شل)

تعیین یک هدف مناسب برای یک واحد کسب وکار استراتژیک نمی تواند صرفاً توسط جایگاه آن در ماتریس رشد – سهم تعیین شود.  اولین بار جنرال الکتریک  عوامل دیگری ر ا به ماتریس رشد – سهم افزوده تا بتواند فعالیتهای گسترده خود را ارزیابی نماید. در مدل شل هر فعالیت بر حسب دو معیار اصلی جذابیت بازار و توانمندی شرکت درجه بندی میشود. در معیار جذابیت بازار علاوه بر نرخ رشد بازار بعنوان بخشی از جذابیت بازار، اندازه بازار، نرخ رشد سالانه بازار، سود آوری، شدت رقابت، ضروریات تکنولوژی، آسیب پذیری تورمی، ضروریات انرژی، تأثیر زیست محیطی، اجتماعی، سیاسی و قانونی نیز مورد توجه قرار گرفته است. در معیار توانمندی شرکت علاوه بر سهم بازار، عواملی چون رشد بازار، کیفیت محصول، شهرت نام تجاری، شبکه توزیع، اثر بخشی تبلیغاتی، ظرفیت تولید، بهره وری تولید، هزینه ها، عملکرد تحقیق و توسعه و سطح دانش کارکنان سطح مدیریت، مد نظر قرار گرفته است.

ماتریس جهت دار شل دارای 9 فاز میباشد و  در هر جهت به سه قسمت تقسیم میگردد. دایره در ماتریس مدل شل نشان دهنده اندازه بازار مربوطه است و قسمت تیره دایره سهم بازار فعالیت را در آن بازار نشان می دهد. مثلاً فعالیت A در یک بازار بزرگ با جذابیت بالا ، 75% سهم دارد. یکی از کاربرد های مهم ماتریس جهت دار شل تدوین استراتژی در سازمان هایی که بخش های وظیفه ای مختلف دارند. صاحب یک شرکت مادر هستند که شرکت های مختلفی تحت پوشش آن هستند. سازمان هایی که کسب و کار مختلف و تولید مختلف دارند.

 در واقع این ماتریس در راستای تکمیل ماتریس گروه مشاورین بوستون است. در حقیقت با افزودن فاکتورهایی به آن ماتریس، توان سازمانها را در تصمیم گیری برای اینکه در شرایط فعلی و جایگاه فعلی بازار آن سازمانها اکنون بهترین استراتژی پیشنهادی برای آن سازمان کدام است.چنانچه یک سازمان از میزان جذابیت بازار پایین و نیز قدرت رقابتی پایینی در صنعت برخوردار باشد، استراتژی غالب برای آن سازمان عقب نشینی یا انحلال است.

این ماتریس دارای رویکرد مشابه با ماتریس GE است اما در این ماتریس به جای جذابیت بازار و نقاط قوت رقابتی، چشم اندازهای قابلیت سودآوری و قابلیت های رقابتی سازمان را خواهیم داشت. در این روش با توجه به وضعیت عمومی سازمان می توان حالت­های زیر را برای آن در نظر گرفت:

حال فاکتورهای مربوط به قابلت های سودآوری و قابلیت های رقابتی شرکت دانش بنیان با توجه به نظر مدیران ارشد سازمان و مدیر عامل لیست شده و به آن ها نمره 1 تا 4 داده شده است. در نهایت میانگین آن ها گرفته شده، تا برای قابلیت رقابتی و سودآوری به یک عدد تقریبی برسیم.

  با ترسیم مختصات این نقاط بر روی ماتریس تعیین خط مشی جهت دار  مدل شل به این نتیجه می رسیم:

ملاحظه می شود که شرکت در ماتریس تعیین خط مشی جهت دار مدل شل،در موقعیت رشد حفاظتی و مراقبتی قرار دارد. این بدان معنی است که استراتژی های این شرکت باید به نحوی انتخاب گردد که شایستگی های اصولی خود را در معرض خطر های بزرگ قرار ندهد. اغلب استراتژی های محافظه کارانه شامل رسوخ در بازار ، توسعه بازار ، توسعه محصول و تنوع همگون می باشد.